De massale protesten van de studenten begonnen in 2011. Ze schudden het Chileense bestel door elkaar. Chili heeft één van de meest geprivatiseerde onderwijssystemen ter wereld. Dat vloeit voort uit de ultraliberale politiek van de Pinochet-dictatuur. Scholen en universiteiten zijn het eigendom van privé-ondernemingen en worden met maar één motief bestuurd: winst maken. [i] Het onderwijs volgt deze marktlogica. Mede daardoor is Chili het Zuid-Amerikaanse land met de grootste ongelijkheid tussen de sociale klassen. De elite kan er studeren, maar het volk betaalt zich blauw om zijn kinderen naar de universiteit te laten gaan. De studentenbeweging wil daarmee komaf maken. Ze eist degelijk onderwijs dat voor iedereen toegankelijk is.
De protesten van de voorbije jaren hebben hun effect niet gemist. Bij de verkiezingen van eind 2013 werd Michelle Bachelet voor de tweede keer verkozen tot presidente. Tijdens haar eerste mandaat weigerde ze te luisteren naar de toenmalige protesten. Nu moest ze de hervorming van het onderwijs in haar programma opnemen. Bachelet hoopt het geld voor goed onderwijs te vinden via een belastingshervorming. Maar daarvoor krijgt ze felle tegenstand, van de kaste van Chileense miljardairs en van de multinationale ondernemingen. De Amerikaanse ambassadeur in Chili waarschuwde presidente Bachelet begin mei nog dat ze buitenlandse investeerders niet mag afschrikken.
Er zijn ook vier ex-studentenleiders verkozen in het parlement: de jonge communisten Camila Vallejo en Karol Cariola, en de onafhankelijken Gabriel Boric en Giorgio Jackson. Zij zullen in het parlement de zaak van de studentenbeweging aankaarten. Maar het spant tussen de nieuwe diputados en hun vroegere achterban. De studentenbeweging gelooft namelijk niet dat Vallejo, Boric en consorten in hun eentje daartegen veel kunnen beginnen. De vier zullen moeten steunen op de mobilisaties op straat.
De beweging is overtuigd van haar kracht. De nieuwe generatie van de studenten- en scholierenleiders vindt dat er pas goed onderwijs komt door een sociale omwenteling. Ze slaan daarom bruggen naar de arbeidersbeweging. En ze streven ernaar de studentenbeweging te transformeren in een sterke politieke stroming buìten de partijpolitiek.
Soulpress onderzocht in Chili hoe deze beweging ervoor staat. We haalden Melissa Sepulveda voor de camera, de nieuwe voorzitster van de sterke studentenfederatie FECH; we interviewden Pablo Toro, de ex-woordvoerder van de scholierenorganisatie ACES. En we waren erbij op 11 maart in het Chileense parlement, toen de vier ex-studentenleiders daar als vers verkozen volksvertegenwoordigers de eed aflegden.
Hier spreken verdomd gedreven democraten. Ze zijn het lang niet over alles eens. Maar ze hebben inzet en inzicht gemeen. Chili kan er alleen maar zijn profijt mee doen.
[i] Onderzoeksjournalisten van Ciperchile beschreven zopas nog hoe de (volkomen ontransparante) privé-onderneming Laureate voor US$80 miljoen de controle verwierf over vier Chileense universiteiten. Laureate verdiende die investering in vier jaar tijd terug onder andere door het inschrijvingsgeld om hoog te jagen en te besparen op meubilair! (art. U. Andrés Bello, U. Las Américas y U. Viña del Mar: cómo Laureate tomó el control de un lucrativo negocio http://ciperchile.cl/2014/05/05/u-andres-bello-u-las-americas-y-u-vina-del-mar-como-laureate-tomo-el-control-de-un-lucrativo-negocio/)
Deze reportage is deel 2 van de reeks 'De activist, van hindermacht naar ontwikkelkracht' gerealiseerd met de steun van het Fonds Pascal Decroos voor Bijzondere Journalistiek
Zie deel1: Zevenslag voor Zanon
Met dank aan Hélène Herting voor de hulp met de vertaling.
