[Bij de afbeelding : De veiling van de petroleumvelden is ‘Roof’, vindt de vakbond Sindipetro]
Fantastico! komt nu elke week met nieuwe onthullingen over de Yankee-spionage. Ik dacht eerst dat Fantastico! een soort Anonymous was. Mis, het is een publicatie van de O zo machtige O Globo-persgroep. Soit, O Globo heeft een vette kluif aan de documenten die klokkenluider Edward Snowden aan de Amerikaanse spionagedienst NSA heeft ontfutseld. Ze één per één publiceren, dat houdt de lezers wakker en de business draaiend.
Deze week meldt Fantastico! dat ook Petrobras is bespioneerd. Petrobras is het olie- en gasbedrijf van de Braziliaanse staat. ‘Even erg als de spionage waarvan ik het mikpunt ben,’ zo reageerde de Braziliaanse presidente Dilma Rousseff. Al jaren leest de NSA de interne boodschappen van deze globale oliereus. Om de 72 uren krijgen de analysten van de NSA er netjes een voorgesorteerde update van.
De VS zeggen dat hun spionage dient om hun nationale veiligheid te beschermen. In het geval van Petrobras is daar niets van aan. Dit is je reinste industriële spionage. Brazilië bezit één van de rijkste olievelden ter wereld. Het veld meet 350.000 km2. Het heet Bacia dos Santos en het ligt in de oceaan voor de Braziliaanse kust, van Cabo Frio ten Oosten van Rio de Janeiro tot Florianopolis in het Zuiden van het land. Er opereren zeven boorplatformen van Petrobras. Maar binnenkort wordt het Libra-Blok geveild. De totale reserve daar zou 8 tot 12 miljard vaten olie bedragen. De veiling sluit af op 20 oktober. Een maand later zou al bekend zijn welke firma in het Libra-Blok naar olie mag gaan exploreren.
Tot nu toe waren Amerikaanse oliefirma’s blijkbaar niet erg happig om in het Santos-veld naar olie te boren. De geologische omstandigheden zijn daar heel moeilijk. De petroleum zit meer dan 3000 meter in zee onder een zout- en een rotslaag. Het kost de firma’s handenvol geld om door die lagen naar petroleum te boren. Maar omdat de boringen van Petrobras allemaal goede resultaten opleverden, zouden er nu meerdere kandidaten klaarstaan om de exploratievergunning vast te krijgen. Het petroleumbureau ANP van de Braziliaanse staat was onlangs met een roadshow in China en Japan en noteerde ook daar grote belangstelling van potentiële investeerders. Dat kunnen de Amerikaanse firma’s niet zomaar laten passeren. Hier verwacht men dat ook zij offertes indienen voor de Libra-veiling.
Daar verschijnt de spionage van de NSA in beeld. De voorbije onthullingen tonen hoe nauw de NSA en het Amerikaanse ministerie van Defensie met Amerikaanse privé-bedrijven verstrengeld zijn. Het is dus geen gewaagde fictie om te beweren dat wat de NSA over Petrobras weet, bij Amerikaanse oliefirma’s belandt. Zowel Petrobras als ANP verzekeren de buitenwereld dat hun informatiesystemen waterdicht beveiligd zijn. Maar nog geen week geleden bleek dat de NSA al jaren met succes ook de encryptie- en versleutelingssystemen van zijn targets kraakt. Dus waarom niet die van de targets in Brazilië ?
Amerikaanse kandidaten voor een exploratievergunning in Libra zouden dus beter geïnformeerd aan de start komen dan hun concurrenten. In het Braziliaanse parlement gaan er nu stemmen op die zeggen dat de Amerikaanse kandidaten van de veiling moeten worden uitgesloten.
In het Braziliaanse middenveld wordt scherp gereageerd. De vakbond van de petroleumarbeiders is vierkant tegen de veilingen van de oliebelangen. 'De petroleum moet van ons zijn,' dat is zijn slogan. De procedure wil dat wie de veiling wint, een consortium moet oprichten samen met Petrobras en het regeringsbureau PPSA. Petrobras moet voor minstens 30% eigenaar zijn van dat consortium en moet de operator zijn van de booractiviteit. Desondanks noemt de vakbond Sindipetro de veiling een privatizering : de procedure geeft nationale rijkdom (‘die US$1400 miljard waard is,’ aldus Sindipetro) weg aan het privé-kapitaal. De vakbond roept voor 18 september op voor een protestactie aan het Amerikaans consulaat hier in Rio.
